
Thomas Scalco. La filigrana dl uet
L ie n problem a materialisé chël che ie ai cunfins dl nia; tré la filigrana ntëur ai cunfins dl uet, ntëur ai cunfins dla ndefrënza, se muever aldò dla regules misteriëuses dla ndefrënza.
Jean Baudrillard[1]
Percie ie pa la geometria tan faszinënta? Percie à pa la cosses geometriches na tel fazion sun l’ana dla persona? Permez ala formes organiches che son usei a udëi tl mond naturel semea la perfezion de na linia ndrëta o de n cianton na cossa de n auter mond che vën ite te nosta nmaginazion coche n vijitadëur scunesciù. Cie arà pa merë pensà la prima persona che arà udù i profils che ne passenea nia adum cun l mond naturel, n gran pert caotich. Ce sort de formes aràl pa udù? Povester minerai, la linia dl urizont, chëla dl mer, la fauc o l cërtl bel turont dla luna, la codla dl surëdl. Co se aràl pa rendù cont de n’autra cossa sëuranaturela… Da dut chësc vën povester la sacralità o l cialé ora fulestier che n possa recunëscer te na forma pura de nosta realtà. La geometria tl caos zënza forma dl mond pieta l’ucajion de se cunfrunté cun l vester autramënter, giapan l’aria de zeche de spirituel, sëuranaturel y scunesciù.
Chësc ie chël che suzed ti chedri de Thomas Scalco, ulache la plata vën njenieda ca te na maniera da fé nascer formes dlicates. Chësta plates ie seniedes dala trasparënza ma les à nce n profil nët y avisa, permez al caos de dut chël che ie ntëurvia. Sasc preziëusc trasparënc cun ciantons n pert agressifs jonta leprò mistere al mistere danter la frosces di bòsc spësc metui adum dal autëur. Stanley Kubrick ova tl 1968, “2001: Odissea nello spazio”, tëut n monolit scëmpl, fosch y minimalist per dì che sibe tl mond preistorich che tl daunì ulova la persona ruvé daujin a si cunfins de cunescënza y al infinit. Feter tla medema maniera ie la geometria ti lëures de Scalco la prejënza de chël che n ne cunësc nia, na aparizion che ie bona de crië na nterferënza tla vita dla cosses.
Pra chësta opres anconten na logica, che ie ti metësse dauijin al fuech che dura puech. Te n ambient de nuet dalonc dala cëses y ti raions ulache l ne se svilupea nia la determinazion, sënten na zesura. Chësta vën a s’l dé dala nflamazion misteriëusa, n sëni de linëus de originn scientifica, ma che vën ratà coche zeche de scunesciù, sentà ite cun prezijion chirurgica y che porta sotsëura la nterpretazion dla realtà.
Tl svilup dl’opres de Scalco se à mudà chësta formula de cuntrast danter ndeterminazion y prezijion, danter chël zënza forma y cie che ie geometrich. Chësta formules vën lascedes do la cumposizion, cuntrastan la nluminazions che se mpea te si nëidies. Dant se slargiova ora l mond danter l figuratif y l astrat sun la plata. Śën se fej la plata nstëssa lerch danter la trëi dimenscions. Dant se slargiova ora la geometria sun l papier. Śën se slergia ora la realtà dl’opra tl ambient. L ne n’ie nia plu debujën de mëter ite formes, ma l papier nstës devënta atëur, linia ndrëta, o cianton cherpà. L ie sciche sce l drap sun chël che se basa nosta mprescions ne unissa nia tëut demez ma runfelnà adum, tenian viva chëla ilujion che caraterisea l vester dla persona y la slargian ora te plu dimenscions. Coche datrai tla vita, ne possen nia for museré dut l papier, ma mpo ti vëniel dat n ordenn y na direzion. Nscila possen abiné, nce tla realtà, troies spirituei tleres tl caos y tla melsegurëza cun contradizions che semea che on giapà te cuna.
Sun chësc troi dala plata ala costruzion (o al cuntrer) fej Scalco damat, prejentan si plates scëmples metudes una dlongia l’autra coche sce la plata se svilupëssa inant te na maniera for plu y plu cumplessa.
Ma ulà ie pa l troi? Propi dal uet dla formulazion cun ciantons tan daujin al misteriëus y dur dla “Melancholia I” de Albrecht Durer (1514)? O al cuntrer, te na ulentà de scemplificazion che uel desfé dut l eje dla vita per arjonjer l uet, l nia, dut l prosaich dla plata?
Te tramedoi caji iel da se fé marueia coche dut chësc pensier se fej streda amesa la plata pura y zitia, architan la strutures zënza degun aiut sëuraprò. Te chësc percurs de viers dl uet ne n’iel degun argumënt spezifich. L ne vën cuntà deguna storia y l ne vën descrit deguna situazion, nce sce l possa vester truep cunliamënc figuratifs y l autëur se nteressea a sté tl balanz danter l ambient zënza imajes y chël reprejentatif. Chësc fat à da una na pert mpue’ scandalisà ma tl medem mumënt faszinà i spetadëures. Tl’ert cuntemporanea mancel n argumënt y l ie rie dì zeche leprò. Chisc ie de pitli tabus zic che senieia suvënz l suzes de discursc politicosoziei tla estetiches, ruvan dereviers ala spiegazion reéla de truepa formes d’ert tl otcënt y dan l’avanguardies (Cie uelel pa dì? Cie me contel pa?).
Sce n valguni vëija chësta sustanza coche defizit iel nce da dì che sce l mancia na parola per la logica de n lëur, iel n ndiz che n ti ruva daujin chël che ne se lascia nia dì, ulache l senificat ne à nia debujën de deventé pustoms y tëmps. Sce l mancia la paroles iel povester ajache n ti va daujin a zeche de scunesciù y d’auter, a zeche de chël che n ne à mo nia abù deguna esperienza (perchël la deficultà dl curadëur a rujené de cosses per chëles che n ne adurvëssa nia la paroles o de chël che l ne n’ie nia paroles adatedes).
Tl liber cunesciù de critica n con’ de cër’ aspec dl’ert cuntempuranea [2] desferenzieia Jean Baudrillard danter doi sortes de uet tla gramatiches criatives de chëles che l à abù esperienza nchin ti ani novanta. Un ie l uet negatif zënza nia y zënza cunsistënza, n uet che mancia; l auter al incontra ti semea a chël che ie sant, l ie n uet da respeté y da usservé che ie bon de destò dal’ossessività nmaginativa dla jënt al didancuei.
Ma l nia ie na cualità sucrëta che ne possa nia unì pertenduda da duc. Chël che ne à degun senificat ie na cualità ora de mesura. Mé puecia opres reres ie zënza senificat, per sé, zënza mei tirté [3].
Tl mond d’al didancuei ie l nia, l uet, la mancianza de paroles y de imajes zeche de rer ma de valor. L mesun de jì ju per n secunt dal carussel dla vita o de fermé per n mumënt l raidé dl mond – abiné n zënter, sté fërms – fossa de gran scincundes che l’opres de Thomas Scalco prova a vel’ moda a fé unì su, ti jan do a na streda che tirta a fé uet ntëur sé. Na crissa dl nia plën de senificac nia dalonc da aspec de cultura urientela y ortodossa che reprejënta daniëura na funtana de tueda mpurtanda per l autëur. Nce l rus Kazimir Malevič, defati, à metù ala lum sibe te si depënc che te si reflescions teoriches l cunliamënt spirituel danter l’ambizion a dut y la ulentà de ruvé al nia. Tl test dl 1923 “L spiedl suprematista” mëtel adum chisc doi ponc cuntreres, i mustran coche doi pertes dla medema bedaia, valorisan l uet che ie bon de canalisé la semantica ntiera.
L mond devënta uman: Die, ana, spirt, vita, religion, tecnologia, ert, scienza, mënt, cunzezion dl mond, lëur, muvimënt, lerch, tëmp = 0.
La scienza y l’ert ne à degun cunfins ajache chël che n possa savëi ie zënza fin, nia da cumpedé. Chël che n ne possa nia cumpedé y chël che ne à deguna fin ie medemo sciche nul [4].
Scalco ie un di puec artisć che proa ora na streda che va demez dala gramatiches saurides da spieghé cun nosta paroles. Si opres toca pra chëla ert che ie bona de se destaché te na maniera paradossa da sé nstësc y dala tiera per la auzé su a d’autra dimenscions. N chësc cont vën la cunescënza y l’azion criativa finaliseda mé te n segondo mumënt cun la realisazion de na cossa. L ie dantaldut na ucajion per crëscer – fajan lerch al uet - te chëla che la persona se cunfruntea cun sé nstës, cun l auter y cun l mond. La cossa-opra, belau n travert a pert de chësc prozes, nasc do na palestra nterna che giustifichea la parola “pratica”, mé adurveda tla criazions artistiches, y nia da cunlië cun chëla meditativa o ascetica. L cunfront cun la realisazion che vën do senieia n svilup nuef tla tueda dl artista che possa giaurì stredes nueves y nen stlù d’autres, fé nascer de pitla rames ora na gran rama o fé jì adum pensieres desferënc te un n gran ruf.
Chësc percurs cun sënies y epifanies da linëus tla sala – che ie studieda ora coche na unica gran nstalazion – tematisea la dinamica dla cuntraposizion danter caos dla realtà y la prezijion dl’idea, mustran su l’aspirazion de Scalco de tré la filigrana ntëur al uet che ie bon de materialisé l nia y che à nce na sëur dla totalità.
Gabriele Salvaterra
agost 2018
notes:
1. Jean Baudrillard, Illusione, disillusione estetiche, in Il complotto dell’arte, Milano, SE, 2013, p. 16.
2. Jean Baudrillard, Il complotto dell’arte, Milano, SE, 2013.
3. Ivi, p. 40-41, a seguire: “Quando il Nulla affiora nei segni, quando emerge nel cuore stesso del sistema disegni, ecco che si produce l’evento fondamentale dell’arte. E propriamente operazione poetica quella di far spuntare il Nulla dalla forza del segno – non gia la banalita o l’indifferenza della realta ma l’illusione radicale”.
4. Kazimir Malevič, Lo specchio suprematista, in Gabriella di Milia (a cura di), Suprmatismo, Milano, Abscondita, 200, p. 125.



Comments